14 ago 2015

Cursos para setembro

Co inicio do curso, chegan moitas ofertas interesantes de formación. Algunhas delas son:

- Xornada da Coordinadora de Obxectivos de desenvolvemento sustentable. Presencial. Gratuita (MOI INTERESANTE)
- Online. Cursos de Federación ISF
- Curso de Comunicación e Cambio Social (online, moi potente e moi barato, 40€, hai xa anos que estou tentado de facelo e non sei se este ano será por fin o momento, jejeje).
- Atentxs para decembro, que será o curso online de Soberanía Alimentaria de ISF Valencia

Lembrade que para voluntariado e socixs de ESF hai descontos e subvencións para formación. Aquí o podedes ver explicado.



10 ago 2015

99+2 películas para pensar sobre tecnología


Como nos hacen gracia las listas de recomendaciones, unas cuantas personas de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia nos hemos atrevido a proponer aquí una sobre películas (no documentales) que, vistas con las “gafas de tecnología para el desarrollo humano”, nos han hecho reflexionar sobre la tecnología, sus peligros, posibilidades e imprevistos, además de como puede servir para que las personas vivan bien
Basada en la imagen de J.López 2005 en blog Epicedio
(todas las personas, unas pocas elegidas o, a veces, a medio/largo plazo, ninguna). No es un ranking, es un listado por orden cronológico de estreno y, dentro del mismo año, por orden alfabético.

¿Alguna que añadir (o que no entiendes qué pinta aquí)?

1. Viaje a la Luna (1902)
Para llegar a la Luna y montarla de esta manera, mejor se hubieran quedado en casa. Seguro que te suena el dibujito del cartel de la película, con el cohete en todo el ojo de la Luna.

Ejemplo de una tecnología como el cine puesta al servicio de propagar una idea (en este caso, la revolución), con un elemento tecnológico como símbolo (un barco y lo que ocurre en él).

3. Metrópolis (1927)
Trabajo-mecanización-alienación, en formato ciencia ficción. Trabajando para mantener una sociedad injusta y desigual, con la tecnología al servicio de esa desigualdad, un clásico.

4. Tiempos modernos (1936)
La misma trilogía trabajo-mecanización-alienación, pero desde un punto de vista chapliniano, con toques de realismo y de ficción-irónica.

Una de las muchas películas que se hicieron sobre la fiebre del oro. Mucha tecnología se ha usado para conseguir este elemento... ¿y para qué?


6. Ladrón de bicicletas (1948)
Cuando dependes de una tecnología para ganarte la vida, ¿la cuidas como a tu propia vida?

¿Que pasa cuando otros tienen una tecnología más brutal que la tuya y, por sentirse superiores, el mismo deseo de no negociar que tienen los que se sienten superiores?

Auténticas armas inteligentes (esta vez sí, inteligentes).

9. Robinson Crusoe (1954)
De repente, sin tecnología.

10. The Dam Busters (1955)
Tecnologías para la destrucción, con los consiguientes dilemas morales de quienes las emplean.

11. Gigante (1956)
Una hacienda pasa de ganadera a petrolera, con un gran impacto en la vida de todas las personas relacionadas con ella.

Cuando una infraestructura vial es mucho más que el material que la forma y su uso habitual...

13. La mosca (1958)
Experimentos con tecnologías que ponen en peligro a las personas que las investigan (y la obsesión en estas investigaciones).

14.  La Gran Evasión (1963)
Auténticos hackers que llevan las tecnologías (duras y blandas) al límite en busca de la libertad.

Una de las que mejor retrata lo absurdo de la Guerra Fría y que de nada sirven las bombas inteligentes si las personas no lo son... (y siempre va a haber alguna que en un momento dado no lo sea).

16. Fahrenheit 451 (1966)
Adaptación de una novela del mismo nombre, con los libros como tecnología que priva de felicidad a las personas (es lo que tiene la reflexión y otras contraindicaciones que tiene la lectura).

Para ver con calma y en momentos reflexivos. Un clasicazo.

18. The Italian Job (1969)
Un “robo perfecto” aprovechando la tecnología pública de control del tráfico. Cuanta más tecnificada está la sociedad, ¿más confianza tiene que haber en quién maneja esa tecnología, cuyo manejo el resto vemos como incomprensible?

Superordenadores de defensa de EEUU y URSS que se hacen colegas y deciden tomar el control del mundo.

20. Naves misteriosas (1972)
Hasta que punto ha llegado el desquiciamiento humano que hay que conservar las especies vegetales en naves espaciales.

Alguna de Frankestein tenía que haber, la tecnología para resucitar o crear vida es muy apetitosa..., y también comporta riesgos. En este caso, cómicas.

Algunas películas pueden hacer que herramientas tecnológicas hasta ahora muy encasilladas en usos determinados adquieran un nuevo (y en este caso bastante sanguinolento) uso. Nunca se sabe para qué se va a emplear ese invento que parece tan genial.

23. La fuga de Logan (1976)
Tecnología para el control de la población. Un dilema típico entre vivir sin preocupaciones (y, en este caso, durante poco tiempo y con muchas restricciones) o la libertad (para bien o para mal).

24. Mad Max (1979)
Escasez de combustible fósil y caos social, vehículos extraños y violencia. Un futuro apocalíptico de los de verdad.

Los clones también deberían tener derechos... (argumento que retomaría una película más moderna, de 2005, La Isla).

26. Das Boot (1981)
Unos “profesionales” que “cumplen órdenes” dentro de un submarino alemán (una de sus escalas, el puerto de Vigo).

27. En busca del fuego (1981)
Tecnología para dominar el fuego, de las primeras tecnologías clave en la historia de la humanidad.

28. Blade Runner (1982)
Cuando se dota a algo de inteligencia, aunque sea algo artificial, ¿no empieza a tener derechos?

29. Tron (1982)
Con las creaciones tecnológicas, también vienen los problemas de autoría, que dan mucho juego (sobre todo si de por medio hay supercomputadoras maléficas a las que te tienes que enfrentar en su propio terreno).

30. Juegos de guerra (1983)
Hackers son quienes exploran los límites, no quienes te roban las claves que guardas en ordenadores con poca seguridad.

31. Superman III (1983)
No solo está el superhéroe, también hay programadores cuyas creaciones escapan a su control y un superordenador que se busca la vida para no ser desconectado.

32. Terminator (1984)
Las máquinas dominan a la humanidad y no están dispuestas a dejar que les arrebaten el poder.

La locura de las armas de destrucción masiva en una película de animación y desde la perspectiva de una pareja de personas jubiladas.

34. Robocop (1987)
Privatizar la seguridad pública para hacerla más eficiente es lo que tiene...

35. Cinema paradiso (1988)
El cine, como tecnología para emocionar, crear cultura, entretener...

Como el crear tecnologías de bajo coste genera rechazo por quienes van muy a gusto en el burro.

37. Desafío total (1990)
¿Tecnologías para implantar recuerdos falsos? Todo tiene sus peligros.

Tienes una tecnología a tu disposición que puede favorecer de forma determinante a tu país. El problema es que sabes que ya no es tu país.

39. Fortaleza infernal (1992)
Tecnología para recluir personas, sin importar la justicia.

40. Parque Jurásico (1993) y sus secuelas
Primero solo se quiere recuperar especies extintas y ya se lía parda, pero en las secuelas va empeorando la cosa ¿Veis lo que pasa cuando un grupo de iluminados quieren jugar con el ADN como si fuera LEGO?

41. Death Machine (1994)
Mejora continua en la creación de super-armas. Precursora del género ciberpunk.

42. Días extraños (1995)
Poder sentir lo que otra persona siente puede convertirse en una droga... La idea original ya se puede ver en Brainstorm (1981). En ambas películas su uso original era de tipo militar o policial...

43. Doce monos (1995)
Viajes en el tiempo para arreglar entuertos y reflexión sobre la decadencia de la comunicación por interferencia de la tecnología.

44. Ghost in the Shell (1995, 2004)
Animación japonesa, con una ambientación oscura y opresiva donde lo virtual amenaza con disolver la identidad de las personas como individuos.
45. Hackers (1995)
Extorsión corporativa y jóvenes hackers que no saben donde se meten por explorar los límites. Un gran conocimiento lleva también aparejada una gran responsabilidad.

46. Waterworld (1995)
Lo que pasa cuando los casquetes polares se derriten y la gente tiene que sobrevivir con “restos tecnológicos”. Ciberpunk pasado por agua.

47. El planeta libre (1996)
Esta vez son los extraterrestres los que se deciden a visitar la Tierra.

48. Gattaca (1997)
De lo mejor que hay para reflexionar sobre avances en genética. Peli infravalorada en su momento que el tiempo se está encargando de poner en el sitio que le corresponde.

De las mejores pelis que hemos visto sobre la relación entre naturaleza y progreso. La tecnología es el agente que media entre ambos.

Una tecnología tan sencilla como las cartas y su sistema de reparto puede convertirse en mucho más.

51.  Titanic (1997)
Película romántica, aunque en este caso con un trasfondo tecnológico del que no se puede escapar (y que no hace sino recordarnos el “optimismo tecnológico” desmesurado con el que algunas veces nos vemos tentados a rodearnos).

52. Armageddon (1998)
Un ejemplo de como, puntualmente (y en ciencia ficción), varias tecnologías que a priori no consideramos que encajen mucho con el concepto de “para el desarrollo humano”, como las bombas o la perforación en busca de petróleo, pueden usarse para otros fines.

53. El show de Truman (1998)
Tecnología para el entretenimiento (¿y la tortura?).

54. EXistenZ (1999)
¿Juegos de ordenador demasiado reales?

55. Matrix, la trilogía (1999, 2003)
Ya es un clásico. Tecnología para atontar, si quieres la pastilla roja, allá tú...

56. Nivel 13 (1999)
Matrix le quitó protagonismo, pero también reflexiona sobre como la tecnología puede ser la excusa para no ver lo que no se quiere ver.

Carrera tecnológica entre los padres de dos monstruos (y nunca mejor dicho).

58. Erin Brockovich (2000)
Muy centrada en la protagonista, aunque el telón de fondo es la lucha David-Goliat contra gran empresa que utiliza la técnica de fractura hidraúlica (tan de moda últimamente) y que contamina el agua.

59. El 6º día (2000)
Dilemas éticos sobre clonación humana como fondo de una película de acción.

60. Enigma (2001)
Carrera tecnológica en la 2ª Guerra Mundial.

La maternidad robótica también es complicada.

62. Ciudad de Dios (2002)
¿El hábitat hace a las personas o es al revés?

63. El día de mañana (2004)
Catástrofes con el cambio climático como culpable abstracto.

64. Primer (2004)
Grandes descubrimientos hechos por accidente, y con consecuencias en general indeseadas. Si la entiendes a la primera, avísanos.

65. El jardinero fiel (2005)
Las empresas farmacéuticas haciendo de las suyas. Y sí, los fármacos son tecnología, y además muy suscentible de mejorar la vida humana...

Entretenida, una más de viajes en el tiempo, pero donde se deja traslucir el problema de que ciertas tecnologías con presumibles graves impactos sobre el mundo queden bajo control de entes privados con afán de lucro.

Si un extraterrestre llega a la Tierra y piensa que es un planeta habitado por coches, tenemos un problema. Menos mal que siempre te puede avisar de que tu planeta va a ser expropiado para construir una hiperautovía lumínica...

68. Pisando fuerte (2005)
Los zapatos también son tecnología. Y si eres una drag queen de metro ochenta y cinco no te sirven unos cualesquiera.

69. Polvo (2005)
¿Y si una tecnología te mostrara con el cuerpo de tus sueños?

70. El truco final (2006)
Tecnología para el arte y el entretenimiento convertida en pura y destructiva competencia entre dos amigos.

Tecnología para la vigilancia y la represión en la República Democrática Alemana. 

72. Concursante (2007)
Vehículos, viviendas, gadgets variados y otras tecnologías más o menos necesarias para la vida dejan de tener su utilidad intrínseca si se imponen otros usos que tienen que ver más con estatus, afán acumulativo, etc. En este caso, además, traen otro tipo de problemas a alguien que gana un concurso y se encuentra de repente con que es poseedor de un montón de cacharradas.

73. Soy leyenda (2007)
Con un transfondo de efectos nocivos e inesperados de una tecnología que iba a servir para otra cosa.

74. The Man from Earth (2007)
¿Se puede hacer una película fantástica sin efectos especiales? Al final, la tecnología no es tan importante.

75. Iron Man (2008)
La segunda película sobre super-héroes de esta lista (y última). En este caso, el propio super-héroe es en si mismo producto (y víctima) de la tecnología.

76. WALL-E (2008)
Delegar en robots la limpieza de una Tierra devastada, o buscar nuevas pruebas de existencia de vida en la Tierra para poder volver o, incluso, guiar la vida de las últimas personas supervivientes, en una nave que lleva más de 700 años esperando a poder regresar. Con frases para la historia como “Prueben el azul. Es el nuevo rojo”.

77. 9 (2009)
¿Muñecos de trapo para preservar la especie humana? Ya sólo por eso merece la pena.

78. Avatar (2009)
La película más comercial de la historia, tiene su base en la “cultura extractivista” que no conoce fronteras, ni siquiera planetarias.

79. Air Doll (2009)
No solo es posible enamorarse de robots, hay otras tecnologías de las que es susceptible enamorarse.

La radio como tecnología de comunicación y entretenimiento (y como se buscan las maneras de evitar a quienes quieren callarla).

81. 18 comidas (2010)
La comida, una tecnología básica para sobrevivir, no solo sirve para nutrir el cuerpo.

82. La red social (2010)
¿Tecnología para tener más amistades?

83. Origen (2010)
Tecnoloxía para robar ideas.

84. También la lluvia (2010)
Rodar una película en Bolivia, sobre Colón, justo cuando comienza la Guerra del Agua.

85. Toy Story 3 (2010)
Los juguetes son tecnología para el desarrollo de las personas. Simpático paralelismo con las películas de campos de concentración o de trabajos forzados (otra tecnología desgraciadamente bastante practicada por la humanidad, aunque parece que si lo hacen juguetes hace más gracia). Además, mucho mejor trabajado el tema de enfoque de género que las dos primeras de la saga (sin ser nada del otro mundo tampoco).

86. In time (2011)
Tecnología puesta al servicio de la “gestión del tiempo”. Tiempo como moneda de cambio, para que unas pocas personas pueden llegar a vivir casi eternamente (y estar eternamente pendiente de no morir accidentalmente, lo cual tampoco es muy seguro que sea vivir), otras mueren poco más tarde de los 25 años (o malviven mendigando tiempo o haciendo cosas peores).

Una tecnología básica como un sistema de agua potable no la disfruta demasiada gente en el mundo. Cuando las personas son conscientes de su derecho a una vida mejor, hacen lo necesario para conseguirla.

88.  La invención de Hugo (2011)
Niñez y tecnología (en la que no pueden faltar juguetes, pero además hay otras cosas...).

No tiene que ver con las otras películas, aquí se trabaja con los riesgos de efectos imprevistos en el trabajo con virus con objetivos tan deseables como la cura del alzheimer.

90. La bicicleta verde (2012)
Tecnología para el desarrollo humano en estado puro (una bicicleta para una niña, que a través de ella será consciente de muchas limitaciones que no entiende en su país, Arabia Saudí). Primera película dirigida por una mujer en Arabia (y eso también es tecnología para el desarrollo humano).

91. El quinto poder (2013)
Película sobre wikileaks y lo que rodeó su puesta en marcha.

92. Her (2013)
Es una película romántica sobre la generación "always connected" y sobre cómo la tecnología permea nuestras vidas. Vuelve al mito de la posibilidad de enamorarse de un ser artificial, este con la originalidad añadida de no tener cuerpo.

93. Juego de Ender (2013)
Como casi siempre en el caso de novelas llevadas al cine, incomparable con la novela. Pero da para reflexionar sobre muchísimas cosas, entre ellas como la tecnología a veces es la excusa perfecta para autoengañarnos (como matar personas en horario de oficina). No es un juego.

94. The Machine (2013)
Se van repitiendo las películas de inteligencia artificial autoconscientes que tratan de protegerse e independizarse (aunque parece que esto de la autoconsciencia y la verdadera inteligencia artificial está lejos de alcanzarse).

95. Interstellar (2014)
Una oda al progreso y el raciocinio sobre el relativismo. El punto de partida es una sociedad decrecentista que renuncia a la tecnología espacial (y, por lo tanto, a su salvación). Dentro del estilo de pelis que pinta mundos post-apocalípticos, ésta es atrevida porque pone sobre la mesa, sutilmente, un debate candente como es la renuncia a la tecnología y el decrecimiento.

96. Lucy (2014)
¿Las drogas son tecnología?

97. Transcendence (2014)
Quizás quiso abarcar demasiado. El argumento pide más. Toca muchos temas: biogenética, inteligencia artificial. De fondo, tiene una reflexión sobre el poder y cómo ayudar a crear un mundo mejor con la tecnología que puede ser interesante.

98. Chappie (2015)
Un robot policía que acaba en el bando equivocado. Estas cosas son impredecibles.

99. Ex-Machina (2015)
También con un argumento de enamoramiento de una creación humana (en la línea de Pigmalion, nada nuevo bajo el sol), pero con la excusa tecnológica y de lograr que un androide supere el test de Turing que hace que, como en Blade Runner y otras, quede la pregunta flotando de por qué no deberían los robots con inteligencia humana tener derechos).

8 ago 2015

Índice Mundial de Tecnoloxía para o Desenvolvemento Humano: primeira versión Beta

A idea deste pequeno traballo de investigación era a de presentar posibles indicadores con influencia no enfoque de tecnoloxía para o desenvolvemento humano (TpDH), para empezar a discutir sobre os diversos eidos tecnolóxicos que poden compoñer un índice deste tipo. Se quería tamén poder agregalo por país dándolle se se desexa máis ou menos importancia a cada indicador segundo a súa influencia esperada na xustiza tecnolóxica de cada país (entre cuxos diversos aspectos atópanse as fendas tecnolóxicas), o uso de tecnoloxías apropiadas e o emprego da tecnoloxía cun enfoque de desenvolvemento humano tamén de cara á relación con outros países. E todo isto, podelo representar en mapas interactivos, que é moito máis visual. Acadouse para elo a financiación de Cooperación Galega da Xunta de Galicia e se traballou dende ESF Galicia co Laboratorio de Enxeñería Cartográfica da UDC.

Tras preseleccionar varios sectores e indicadores, seleccionáronse finalmente os seis seguintes:

1. Indicador de software libre
2. Indicador de militarización
3. Indicador de uso de internet
4. Indicador de acceso a auga
5. Indicador de enerxía renovable
6. Indicador de acceso a alimentación sá

Asignándolles por país valores de 1 a 5 segundo a súa idoneidade e integrándoos nun único índice, xeneráronse dous mapas interactivos, empregando a ferramenta libre cartodb (e onde se pode ver en cada país a puntuación en cada indicador situando o rato enriba):
- Un asignando valor cero aos indicadores sen datos  (a modo de "penalización")
- Outro designando “sen datos” aos países dos que faltaba algún indicador


Mapa asignando valor 0 aos indicadores sen datos

Mapa onde aparecen Sen Datos (en gris) os países para os que non hai datos en polo menos un indicador

Aquí se pode ver e descargar o informe completo, que indica as fontes valoradas e a finalmente seleccionada para cada indicador, así como o tratamento dos datos en cada índice e a construción do índice final nas dúas modalidades. Aquí está dispoñible a folla de cálculo empregada para o tratamento dos datos.


É importante resaltar a dificultade de atopar datos mundiais de variables consideradas máis axeitadas para este enfoque de tecnoloxía para o desenvolvemento humano (só se atoparon datos completos dos 6 indicadores para 36 países), o que amosa o pouco interese en avaliar a ideoneidade da tecnoloxía empregada como elemento de emancipación e de desenvolvemento humano (e, en xeral, o pouco interese na posta a disposición pública de datos abertos en eidos clave para .

Consideramos de gran interés para denuncia e deseño de políticas de promoción da tecnoloxía para o desenvolvemento humano afondar neste eido. Unha idea sería crear unha web específica, para dar a posibilidade de que as persoas poidan propoñer o seu propio índice agregado (construción colaborativa), e continuar promovendo o levantamento de datos mundiais públicos e libres (e mesmo rexionais ou autonómicas en España) nesta liña. Tamén continuar explorando os xa existentes para integralos ao índice, aproveitando por exemplo a axenda das negociacións dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable post-2015 e os Informes de Desenvolvemento Humano do PNUD. Nesta liña, pode ser interesante comparar o índice TpDH co IDH, SPI e co HPI, a ver si sae algunha conclusión relevante. Estes índices non integran nada de cidadanía e empoderamento (soberanía). Por exemplo, se se abre a billa e sae auga limpa, non se suscitan preguntas sobre como a veciñanza participa en que iso ocorra; ou si se ten acceso a pan (ou a 2000 calorías) todos os días, non se suscita quen o produce e como (e o mesmo coa enerxía, a información e o resto dos servizos e necesidades básicas moi ligadas coa tecnoloxía, que pode chegar a converterse nun fin e nun elemento de “fetichismo” en vez de nun medio para vivirmos mellor en todo o mundo). 

Durante 2015 e 2016, tamén con financiación de Cooperación Galega da Xunta de Galicia, continuaremos afondando nesta investigación, que apenas está comezando, á que invitamos a sumarse a toda persoa ou grupo de investigación que esté interesado. Por máis e mellores datos na investigación do desenvolvemento humano!





7 ago 2015

Resumo blogueiro: xullo 2015


    Xa se poden consultar na web as contas auditadas de ESF Galicia do ano 2014. Grazas ao Grupo de Administración e Tesouraría (GAT) isto é posible ano a ano dende o 2008. Ademais, xa está aberta a matrícula para unha nova edición dos  cursos online de ESF, que comezarán en outubro (e que teñen descontos para a base social de ESF).




CONTIDOS

  • Blogue de Vida Asociativa
  • Blogue Honduras
  • Enlaces de interese
  • Publicacións en físico
  • E no próximo mes ...
  • A ESFrase do mes


BLOGUE DE VIDA ASOCIATIVA

    O mes de xullo comeza no blogue co informe de erros do Proxecto Coñecemento da Realidade (PCR) 2014 do grupo Auga, un paso esencial antes do inicio dunha nova edición PCR, coa formación 2015. A continuación podes atopar o anuncio dos cursos online da Federación ISF, moi recomendables! Este mes, tamén poderás coñecer a "boli bo, boli malo", un vídeo resultado dunha xornada de formación moi divertida e productiva. Porque dos erros sempre se aprende, podes ler atentamente os informes de erros dos grupos de voluntariado e electrónica ética. E salientamos o resumo do estado actual do debate sobre a base social de ESF, de obrigada lectura! ;) E... despois de tanto ler, que mellor que escoitar un pouco? Aquí a nosa entrevista en radio galega!


BLOGUE HONDURAS

    En xullo a actividade non se detivo en Honduras nin no blogue, xa coas catro persoas participantes no Programa de Coñecemento da Realidade na edición 2015. Podemos ver como continúa o proxecto de mellora participativa de variedades de millo (coa estancia de Roger, de CODDEFFAGOLF, unhas semanas en Galicia). Tamén coñecer un pouco máis o programa de soberanía alimentaria no que, xunto con CODDEFFAGOLF, estaremos desenvolvendo 4 anos en consorcio con Amigos de la Tierra y VSF Justicia Alimentaria Global, financiado por AECID. A chegada das PCR e a súa primeira visita "a campo" a unha finca modelo de boas prácticas, farannos sentir como se estiveramos alí con elas. Celebramos ademais que Danny, o noso primeiro voluntario hondureño, se estree no blogue contándonos sobre o estado do abastecemento de auga en San Lorenzo, cidade onde el vive e ESF ten a súa sede en Honduras.  


ENLACES DE INTERESE


Auga


Comunicación para o (como) desenvolvemento


Consumo responsable


Cooperación e ONGD


Educación para o desenvolvemento


Iniciativas



Investigación para o desenvolvemento 


Mundo


Políticas e modelos de desenvolvemento


Sensibilización

Soberanía alimentaria e desenvolvemento rural

Tecnoloxías da Información e Comunicacións (TIC)


Tecnoloxía para o desenvolvemento humano


Voluntariado e Persoas




PUBLICACIÓNS EN FÍSICO

(se che interesan, están no local de A Coruña ou fácilmente accesibles, e as persoas da base social de ESF poden solicitalas para préstamo).

   Aquí podes ver moitas das publicacións que temos disponibles para préstamo á base social xa catalogadas, e se che interesan estes temas tamén podes consultar o catálogo da biblioteca da Coordinadora Galega de ONGD, con moitos fondos que ceden para préstamo.

Este mes:



E NO PRÓXIMO MES ...



    Para máis info sobre cursos e eventos en Galicia consulta a Axenda Solidaria e as formacións da Coordinadora Galega de ONGD, ou segue as nosas redes sociais FacebookTwitter.



A ESF-RASE DO MES

A historia humana é “unha carreira entre a educación e a catástrofe”.
H.G. Wells (Esquema da historia universal, 1920)








6 ago 2015

Informe de erros: Planifica a tua planificación

No ano 2014 xurdiu en ESF Galicia a idea de avaliar algunhas das actividades que levamos a cabo dende un punto de vista de análise de erros, na busca dunha mellora continua dos procesos e xestión. Esperamos que isto redunde nun mellor desempeño e goberno da asociación para facilitar o cumplimento da súa misión. Tamén esperamos que sirva para compartir leccións aprendidas con persoas e institucións interesadas no traballo a favor dos dereitos humanos a nivel global (cunha visión de organización local baseada no voluntariado). Esta idea está baseada nas publicacións dos Failure Reports de ISF Canadá, e comenzouse a executar grazas á consecución da subvención para Fortalecemento de Organizacións Non Gobernamentais de Desenvolvemento de 2014 da Cooperación Galega da Xunta de Galicia.
Se poderán ir consultando na etiqueta "Informe de erros".

Neste caso dende a Xunta Directiva de Enxeñería Sen Fronteiras Galicia nos aconsellan "planificar a nosa planificación".  

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Planifica a tua planificación e non fagas coma nós

1. Antecedentes

A Planificación e unha actividade anual. Todos os anos se presenta na asemblea xeral de novembro. Como grupo Xunta Directiva, dinamizamos esta actividade escribindo aos distintos grupos para que en outubro comecen a facela. Para a planificación do 2015 escribíronse correos avisando e explicando en que consistía o proceso (con prazo, enlace a ferramenta e explicacións de como facer o orzamento) dende tesouraría, presidencia e as vogalías, coordinándose con eles. Para modificar a ferramenta vicepresidencia púxose en contacto coas persoas que nos anos anteriores a manexaron e fixo algunhas actualizacións. Ao final de todo o proceso tesouraría fixo unha revisión final do orzamento, poñéndose en contacto cos grupos e vogalías nos casos de desaxuste.

2. O erro
  • Falta de análise do planificado (actividades). Aínda que si se estudiou en detalle o orzamento pola tesouraría, non se fixo unha análise de actividades en detalle, máis aló de comprobar que todos os grupos planificaran. Tampouco se fixo unha análise para comprobar que as actividades corresponden a nosa planificación estratexica (aínda que si se indicou aos grupos que planificase en base ao cumprimento da planificación estratexica)
  • Pouco tempo de organización: fai que non dea tempo a modificar a organización nin as actividades, soése recurrir a unha copia do ano anterior, e hai dependencia de quen o fixo o ano anterior.
  • A ferramenta de planificación está aparcada todo o ano. Esto fai que tamén se teña dependencia de quen o fixo o ano anterior. A ferramenta ten bastantes anos e sempre se fala de modificala para que sexa mais intuitiva en relación a como se traballa ahora, pero nunca se fai.
  • Falta de potenciación de responsables económicos: moitas veces ao planificar non temos moi claro canto custou unha actividade nos anos anteriores
  • Non axustarse á formulación, especialmente nas bianuais. Esto fai que non encaixen os ingresos cos gastos.

3. Fíxose algo para solucionalo?

  • A nivel de ferramenta, da xente que a fixo e a modificou nos últimos anos. No ano 2015 falamos de crear unha ferramenta que solucione esto.
  • Para planificar: recurriuse a xente mais activa no día a día da asociación.

4. Como se tería que ter facer?

  • Modificar a ferramenta, impoñérmonos uns prazos.
  • Fomentar a existencia de responsables economicos nos grupos, figura que xa existe e se aconsella aos grupos que a teñan (control de gasto no último ano e que fagan un seguemento presupuestario).
  • Consultar seguimento orzamentario do Grupo de Administración e Tesouraría (GAT).
  • Pensar en clave de planificación da Xunta Directiva dende o mes de setembro e propoñelo nos grupos para as primeira reunions do curso, con calma.
  • Fomentar que os grupos dean seguimento á planificación tamén a nivel actividade.

3 ago 2015

Como afectou a crise aos nosos programas internacionais?

Dende 2008 os fondos a nivel estatal e galego non fixeron máis que baixar. Unha das medidas máis importantes que se tomaron, foi que a Comisión de Incidencia da Coordinadora Galega de ONGD (da que formamos parte) estivo máis activa que nunca defendendo a cooperación como política pública da Xunta de Galicia e dos concellos, e se logrou que non desapareceran os fondos da Cooperación Galega (iso si, estamos tocando fondo, con 4 millóns de euros anuais, que nin sequera da para asegurar convocatorias de axudas de proxectos internacionais todos os anos). Nos concellos desapareceron casi totalmente as axudas a cooperación a ONG (so en Lugo se mantiveron). Moitos concellos seguen aportando ao Fondo Galego de Cooperación, pero tamén cada vez menos (a ver cos novos gobernos municipais se se nota un cambio no compromiso dende a cooperación municipalista). No seu día, a propia Comisión impulsou un articuliño falando de casos concretos nos que estes recortes afectaron a programas de ONG, que se pode ver aquí.
 
No que son os programas internacionais en si (que estamos a desenvolver so en Honduras dende 2011), a crise afectou sobre todo ao noso programa de auga. Pasamos de traballar en un par de concellos entre 2008 e 2012 (Marcovia e San Francisco de Coray) a traballar nun so en 2012-2013 (Marcovia). Logo queriamos arrancar o traballo cunha mancomunidade de 7 concellos e tivemos que ir moi pouco a pouco, empezando o en 2014 cun proxectiño que non podía durar máis dun ano porque en 2014 non se puideron pedir proxectos bianuais (e xa dende 2010 eliminaron da Xunta un tipo de convocatoria especial de programas internacionais, que podían financiar programas con máis fondos e a 4 anos, dos cais tivemos un entre 2009 e 2012 e gracias a el e a fondos de AECID logramos impulsar o noso traballo en Honduras). Isto fai que haxa cada vez máis que "partir" os programas en fases pequenas, e sempre con medo de que o ano seguinte non haxa fondos asegurados, porque se presentan moitos proxectos de diversas ONG e sempre quedan proxectos aprobados pero non financiados por esgotamento orzamentario, o cal inflúe na calidade dos programas porque non se poden facer tan integrais traballando varias liñas en paralelo, todo ten que ser moi pouco a pouco (e se pode poñer en risco o proceso se non se consiguen impulsar os procesos coa forza suficiente, e para iso sobre todo ao principio fan falta fondos).

No programa de Agro o feito de que se conseguiran fondos de Unión Europea foi salvando a cousa. Os recortes impediron que se acadaran fondos da Axencia Española de Cooperación para o programa de agro, xa que ou ben quedamos fora por pouquiño nalgunha convocatoria (como nos pasou en 2015 ou 2013) ou, nalgún ano como 2014, non sacaron axudas para proxectos en Honduras (como tiñan poucos cartos, non podían sacar fondos para todos os países prioritarios todos os anos).

O feito é que estamos traballando coa hipótese de que xa como en 2015 si houbo proxectos bianuais (os dous que nos concederon rematan en novembro de 2016), posiblemente non haxa fondos para novos proxectos internacionais en 2016, xa veremos o que prioriza a Xunta (e se dos Concellos aumentan a súa sensibilidade con este tema e podemos ter algún recurso máis...).


Todo isto tamén fixo que, se ben xa hai varios anos que hai autorización da Asemblea Xeral de ESF Galicia para identificar accións en países de África subsahariana (en 2010 en Guinea Bissau e, descartado este país, a partir de 2013 Mozambique), non se vira viable abrir un novo país.